1.Yenilenebilir Gaz Üretimi
Proje Süresi: 24 Ay
Başlangıç Bitiş Tarihi: Ocak 2020- Aralık 2021
Proje Özeti:
Yenilenebilir Gaz Üretimi projesi ile Türkiye’de Power to Gas çalışmaları başlatılmış oldu. Laboratuvar ortamında yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen elektrik enerjisi kullanılarak suyun elektroliz edilmesi yöntemi ile hidrojen üretildi. Üretilen hidrojen farklı oranlarda (%5-10-15-20) doğal gaz ile karıştırılarak evsel yakıcı cihazlarda yanma testleri gerçekleştirildi. Yapılan testler sunucunda tüketim miktarları, kayıp/kaçak, ısıl değer, Wobbe endeksi, alev geri tepmesi, CO emisyonları gözlemlendi.
2021 yılının temmuz ayında doğal gaza hidrojen karıştırılması testleri tamamlandı. Testler tamamlandıktan sonra doğal gaz- hidrojen karışımının laboratuvarda kullanılan ekipman ve cihazlar üzerindeki etkisinin görülebilmesi için ekipman ve cihazlara testler gerçekleştirildi.
Bu çalışmada, Konya’daki Temiz Enerji Teknolojileri Merkezimizde farklı oranlarda doğal gaz hidrojen karışımlı gazın evsel cihazlarda yakma testleri sonuçları ve testler sonrasında kullanılan ekipman ve cihazların malzeme testleri sonuçları rapor haline getirildi. Yapılan testler sonucunda doğal gaz- hidrojen karışımının doğal gaz hatlarında kullanılmasının önünde bir engel olmadığı görüldü. Yürütülen doğal gaza hidrojen enjeksiyon çalışmaları esas alınarak Türkiye’de doğal gaz sistemlerinde ve evsel cihazlarda hidrojen kullanımı konusunda pilot bölge çalışmaları için alt yapı oluşturuldu.
Proje Şeması:
2.Doğal Gaz Dağıtım Şebekesine Biyometan Enjeksiyonunun Ekonomik ve Teknik Fizibilitesi
Proje Süresi: 12 Ay
Başlangıç Bitiş Tarihi: Mart 2021- Mart 2022
Proje Özeti:
Dünyadaki çalışmalar incelendiğinde biyogaz; Hollanda, Almanya, Avusturya, İsviçre ve İsveç'teki doğal gaz şebekesine birkaç yıldır enjekte edildiği görülmektedir. Bu konuda hazırlanan 2003/55/EC sayılı Avrupa Direktifi ile teknik olarak mümkün olması ve güvenliğin sağlanması şartıyla biyogazın doğal gaz şebekesine enjeksiyonunun önü açılmıştır.
Yapılan uygulamalar ve ülkelerin izlediği politikalar incelendiğinde biyogaz, önümüzdeki yıllarda sürdürülebilir enerji tedarikinin sağlanması ve sera gazları emisyonunun azaltılması için, yenilenebilir enerjiler bakımından çok şey vaat eden bir seçenek olarak görülmelidir. Bu sebeple ülkemizde ilk olarak yapılması gereken; biyogazın doğal gaz şebekesine beslenmesinin teknik ve ekonomik fizibilite çalışmalarında çevresel faydalar da göz önünde bulundurularak en uygun maliyetli ve teknik olarak uygun yolun ortaya konulması amaçlanmaktadır.
Bu fizibilite çalışması, yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak elde edilen biyometanın doğal gazla harmanlanması ile elde edilen kompozit gazın kullanımıyla arz güvenliği ve enerji verimliliğini sağlayarak dışa bağımlılığı azaltacak ve karbon emisyonlarını düşürecek olan süreci başlatacaktır.
Proje Şeması:
3.Endüstriyel Yakıcı Cihazlarda Kompozit Gazların Yanma Testleri Projesi
Proje Süresi: 24 Ay
Başlangıç Bitiş Tarihi: Şubat 2022- Ocak 2024
Proje Özeti:
Projenin ana amacı, iklim politikaları doğrultusunda hidrojen kullanımının yaygınlaşmasına yönelik, doğal gaza hidrojen ve biyogaz karıştırılması konusunda test ve araştırmalar yaparak konuya dair bilgi birikimi ve deneyimi artırmaktır. Bu meyanda spesifik olarak orta basınç düzeyindeki doğal gaz dağıtım hattı ve bu hattan beslenen endüstriyel kullanıcı ekipmanları laboratuvar ortamında test edilecek; böyle bir hatta kontrollü bir şekilde hidrojen ve biyogaz enjeksiyonu prosesinin teknik emniyet ve kontrol sistemi gereksinimleri ile yanmaya ilişkin verimliliği artırıcı çareler ortaya konacaktır. Bu karışım uygun oranlarda yapıldığı takdirde; son kullanım cihazlarında gaz karışımının kullanımı, genel kamu güvenliği ve mevcut doğal gaz boru hattı ağının dayanıklılığı ve bütünlüğü ile ilişkili riskleri minimize edebilir.
Bu proje, kompozit gazları karıştırma sisteminden ve endüstriyel yakıcı sistemden oluşmaktadır. Ayrıca sistem akış kontrol elemanlarını ve otomasyon sistemini içermektedir. Proje kapsamında kompozit gazların karışımının endüstriyel yakıcılarda kullanımına hazır hale gelecek şekilde 3 yollu karışım sisteminin tasarlanması ve karışımın brülörlerde test edilerek endüstride kullanımına hazır hale getirilmesi amaçlanmaktadır.
Proje Şeması:
4.Ready4H2 Projesi (Şubat 2022-Şubat 2024)
Proje Özeti:
Güçlü bir hidrojen pazarının oluşturulmasını desteklemek ve gaz dağıtıcılarının iklim nötrlüğüne doğru dönüşümü ile ilgili ortak bir Avrupa geleceği anlayışı oluşturmak için birlikte çalışan 91 Avrupa gaz dağıtım şirketi ve kuruluşundan oluşan Ready4H2 projesi 2022 yılında başlamıştır. Türkiye’de doğal gaz ve hidrojen konusunda araştırma geliştirme faaliyetlerini yürüten GAZBİR-GAZMER proje ortağı olarak katılmıştır.
Almanya, Fransa, İngiltere, Hollanda, Belçika, İtalya’nın da aralarında olduğu toplamda 22 ülkenin katılım sağladığı Ready4H2 dağıtım ağlarının devasa büyüme potansiyelini gerçekleştirmeye ve hidrojen kullanımının karbon azaltma potansiyelini sağlamaya nasıl yardımcı olabileceği konusunda ortak bir anlayış oluşturarak Avrupa ve Türkiye gaz dağıtım şirketlerindeki hidrojen uzmanlığı ve deneyimlerini birleştirmeyi amaçlayan bir projedir.
Ready4H2 projesi üç yeni çalışmadan oluşmaktadır:
- Gaz dağıtım şirketlerinin hidrojen konusunda bilgilendirilmesi
- Gaz dağıtım şirketleri hidrojen değer zincirine nasıl katkıda bulunabilir
- Gaz dağıtım şirketlerinin Avrupa'nın birincil hidrojen dağıtım altyapısına nasıl dönüşebileceğine dair bir yol haritasının oluşturulması
Bu çalışmalar doğrultusunda ilk olarak Avrupa gaz dağıtım şirketlerinin hidrojen projeleri ve hidrojen altyapısı ile ilgili deneyimlerinin bir derlemesi ve ülkelerin hidrojen stratejilerinin nasıl geliştiği analiz edilecektir.
Daha sonra avrupalı gaz dağıtım şirketlerinin hidrojen gelişimine nasıl katkıda bulunabileceğini analiz ederek ilk analizin üzerine inşa edilecektir.
Üçüncü ve son analiz, Avrupa ve ulusal düzeydeki gaz dağıtım şirketlerinin hidrojen üreticileri ve tüketicileri arasında nasıl bir bağlantı oluşturabileceğine dair somut girişimleri içeren bir yol haritası sağlayacaktır.